Χάρη στη μεσολάβηση του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών μια νέα συλλογή βιβλίων ήρθε να εμπλουτίσει τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου. Πρόκειται για τη συλλογή της διακεκριμένης ελληνίστριας Έλσης Μαθιοπούλου- Τορναρίτου, ομότιμης Καθηγήτριας των Πανεπιστημίων της Βόννης και της Κολωνίας. Η κα Μαθιοπούλου- Τορναρίτου δώρισε στο Πανεπιστήμιο Κύπρου τον Ιούλιο του 2009 μία συλλογή 1480 τίτλων , η οποία καταλογογραφήθηκε ήδη και βρίσκεται στη διάθεση των χρηστών της Βιβλιοθήκης.
Η συλλογή περιέχει έργα της νεοελληνικής, της γερμανικής και της γαλλικής λογοτεχνίας, φιλολογικές μελέτες για τη νεοελληνική και βυζαντινή γραμματεία και μελέτες για την ιστορία της αρχαίας ελληνικής και της βυζαντινής τέχνης. Ένα σημαντικό μέρος της συλλογής απαρτίζεται από νομικά έργα, από μελέτες κοινωνιολογίας, πολιτικής και οικονομικής ιστορίας (με ιδιαίτερη έμφαση στην ιστορία των σοσιαλιστικών κινημάτων και στις ελληνογερμανικές σχέσεις κατά τον 20 ο αιώνα). Η σημασία της συλλογής Μαθιοπούλου- Τορναρίτου για τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κύπρου έγκειται αφενός στο ευρύ φάσμα των γνωστικών αντικειμένων που καλύπτει και αφετέρου στον μεγάλο αριθμό παλαιών εκδόσεων που περιέχει. Πρόκειται για εκδόσεις του 19ου αιώνα οι οποίες είναι σήμερα δυσεύρετες.
Η κα Έλση Μαθιοπούλου-Τορναρίτου ήταν γνωστή στον επιστημονικό κόσμο από τη συνεισφορά της τόσο στη μελέτη της αρχαίας ελληνικής τέχνης, όσο και στη μελέτη της βυζαντινής και της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βόννης, δίδαξε Νεοελληνική Λογοτεχνία από το 1968 μέχρι το 2006 στα Πανεπιστήμια της Βόννης, της Κολωνίας και του Erlangen (Γερμανία).
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και οι επιστημονικές της δημοσιεύσεις κάλυπταν ένα εντυπωσιακό φάσμα. Η γλυπτική της εποχής του Φειδία και των μεταφειδιακών εργαστηρίων συνιστά ένα θέμα στο οποίο αφιέρωσε ήδη τη διατριβή της, χωρίς να σταματήσει ποτέ να ενδιαφέρεται για αυτό. Τον Ιούνιο του 2006 συνέβαλε ως ιδρυτικό μέλος στη δημιουργία του “Centre for the Classical Tradition” (CCT ) της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βόννης, ενός διεθνούς ερευνητικού κέντρου, στο οποίο εκπροσωπούνται οι κυριότεροι κλάδοι των κλασικών σπουδών.
Η ιταλική Αναγέννηση και η επίδρασή της στην Ευρώπη, με έμφαση στην έρευνα της κυπριακής και κρητικής αναγεννησιακής λογοτεχνίας, αποτέλεσε αντικείμενο πολλών δημοσιευμάτων της Ε. Μαθιοπούλου-Τορναρίτη, αλλά και θέμα διεπιστημονικών μεταπτυχιακών σεμιναρίων που διοργανώνονταν επί σειρά ετών στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόννης από την ίδια και τους συνεργάτες της. Η Ε. Μαθιοπούλου-Τορναρίτου είχε ασχοληθεί ιδιαίτερα με τη μελέτη του κυπριακού χειρογράφου Marc . Gr . IX , 32 το οποίο φυλάσσεται στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη (Βενετία) και περιέχει λυρικά ποιήματα του 16ου αιώνα, επηρεασμένα από το ρεύμα του πετραρχισμού, τα οποία είναι ευρύτερα γνωστά ως κυπριακές “Ρίμες Αγάπης”. Η Ε. Μαθιοπούλου-Τορναρίτου είχε δημοσιεύσει σημαντικά άρθρα για τον κώδικα αυτό
Βιογραφικό
| 1952-53 | Πτυχίο α) Τμήματος Κλασσικής Φιλολογίας Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών β) Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας |
| 1961 | Διδακτορικό Δίπλωμα Πανεπιστημίου Βόννης Θέμα διατριβής “Zur Typologie der Gottin Athena im 5, Jahrhundert v.Chr” Τομέας μετέπειτα έρευνας: Γλυπτική εποχή Φειδία και μεταφειδιακών εργαστηρίων με βάση κατά κύριο λόγο τα ρωμαϊκά αντίγραφα. |
| 1968 | Διορίστηκε με ετησία σύμβαση στο Φιλολογικό Σεμινάριο Πανεπιστημίου Βόννης ως “Wissenschaftliche Mitarbeiterin” γενικών καθηκόντων και επιφορτίστηκε με διδασκαλία Βυζαντινών και Νεοελληνικών Κειμένων. |
| 1972 | Θέση λέκτορα «επί συμβάσει» στο τμήμα Νέων Ελληνικών στο φιλολογικό σεμινάριο Πανεπιστημίου Βόννης με συμμετοχή μεγάλου αριθμού φοιτητών. |
| 1995 | Μετά την προκήρυξη της θέσης καθηγητού ανέλαβε ως Obertatin εξολοκλήρου τη διδασκαλία στο Νεοελληνικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής Κολωνίας. Και από το 1996-97 ως επίτιμη καθηγήτρια. Από το 1998-2000 είχε ακόμη την ευθύνη του ίδιου τμήματος στο Πανεπιστήμιο του Erlangen. |
| 1990-2000 | Στο ερευνητικό χώρο συνεργάστηκε ως υπεύθυνη για την Νοτιανατολική Ευρώπη και την Κύπρο στο “Graduirtes Kolleg” της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βόννης που είχε θέμα «η Ιταλική Αναγέννηση και η Επίδρασή της στην Ευρώπη». Στον τομέα αυτό είχε επικεντρώσει και την προσωπική της έρευνα σε κείμενα κατά κύριο λόγο της εποχής της Φραγκοκρατίας στην Κύπρο και την Κρήτη. |
| 2006 | Ιδρυτικό μέλος ενός παρόμοιου Ερευνητικού Διεθνούς Κέντρου (ίδρυση 19 Ιουνίου 2006) (CCT) “ Centre for the Classical Tradition” της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βόννης, όπου εκπροσωπούνται οι κυριότεροι κλάδοι των κλασσικών σπουδών, συμμετείχε σε ανάλογα ερευνητικά προγράμματα μεταγεννησιακών και μετέπειτα εποχών. Από διετίας σε συνεργασία με το Νεοελληνικό Τμήμα του Εθνικού Κέντρου ερευνών στην Αθήνα συμμετείχε στην επιμέλεια της νέας σειράς εκδόσεων «Πηγές της Κυπριακής Γραμματείας και Ιστορίας» της οποίας ο πρώτος τόμος με κείμενο του Νεοφύτου Ροδινού είχε ήδη από το τέλος του 2008 κυκλοφορήσει. Εντός του 2009 ήταν έτοιμη η έκδοση των Π. Κιτρομηλίδη και Ε. Μαθιοπούλου-Τορναρίτου, ενός Κυπριακού Χρονικού για την πολιορκία της Λευκωσίας (1570) του Φίλιππου Membré, διερμηνέα ιταλοκυπριακής καταγωγής. Και αμέσως μετά είχε προγραμματισθεί επίσης δικής της επιμέλειας και ευθύνης έκδοση των λυρικών ποιημάτων του Κυπριακού χειρογράφου της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας (Marc. Gr. IX, 32). Με νέα στοιχεία, όχι μόνο αποτελέσματα δικών της ερευνών για τα ποιήματα αυτά, που έχουν συμπεριληφθεί σε άρθρο στον τόμο “A tribute to Cypriot Literature – Hommage á la littérature chypriote” του 2007, Vol. 15, 2, σελ. 63, υποστηρίζεται η άποψη, ότι με τα λυρικά κείμενα αυτού του κώδικα έχουμε μπροστά μας την πρώτη γνωστή σε όλους μας Νεοελληνική Ανθολογία μέσα στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα, εποχή κατά την οποία οι ποιητικές ανθολογίες στην βόρεια κυρίως Ιταλία ήταν πολύ διαδεδομένες. |
Η Έλση Μαθιοπούλου-Τορναρίτου έλαβε το 2007 από το ελληνικό κράτος την τιμητική διάκριση «Ταξιάρχης του Τάγματος της Τιμής».
Η κυρία Μαθιοπούλου-Τορναρίτου γεννήθηκε το 1928 στη Λεμεσό και πέθανε 21 Ιανουαρίου 2022. Ήταν παντρεμένη με τον διακεκριμένο δημοσιογράφο και ιστορικό Δρ. Βάσο Μαθιόπουλο. Είχε μια κόρη την Μαργαρίτα Μαθιοπούλου, πολιτειολόγο, Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Potsdam στη Γερμανία.
Το ΠΚ αποχαιρετά την Έλση Μαθιοπούλου-Τορναρίτου
Θλίψη Τμ. Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Π.Κ. για τον θάνανατο της ΄Ελσης Μ. Τορναρίτη
